Denge ve Dengesizlik /Equilibrium And Disequilibrium/ Susan Kleinberg

Comtemporary - Istanbul 24 Mayıs 2018- 26 Ekim 2018

Denge ve Dengesizlik

Susan Kleinberg’in videoları, bir denge içinde mikrokozmos – makrokozmos arasındaki gerilim üzerine odaklanmaktadır. Bu iki nokta arasındaki gerginliğin yol açtığı güç üzerinden Kleinberg, dengenin nasıl mümkün olabildiğine dair seyirciye sorular sormaktadır. Bu sorgulama hayata dair vitalizm sorunsalına bağlanır. Her bakımdan, ‘denge ile dengesizlik’ arasındaki gerilim, insanlık tarihine olduğu kadar tabiat tarihine de gönderme yapmaktadır. Evrenin tanımlı bilimsel kuralları, sanat tarihini de kapsayacak şekilde çalışır.

Susan Kleinberg’in Balafre adlı video projesi, şekillenmeyi reddedermişcesine birbini takip eden mikroskopik imajların, bir uzay araştırma anteninden alınan seslerin işlenmemiş olarak biraraya getirilmesiyle oluşmuştur. İmajlar, Louvre Müzesi Restorasyon Merkezi ile ortak yürütülen çalışma sonucunda müze koleksiyonuna ait M.Ö. 3000 yılına ait İran’da bulunmuş bir heykelden alınmıştır. İmajlara eşlik eden sesler ise, Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Araştırmaları Merkezi’ne (NASA) ait derin araştırma antenine attir. 5.000 yıllık bir Mezopotamya tanrıçası figürü, nasıl binlerce yıllık tarihi günümüze taşıyabilmektedir? Videoda gördüğümüz, bu figürün mikroskopla çekilmiş olan en ufak alanı,  yeryüzüne yukarıdan bakan bir bakışı beraberinde getirebilmektedir. Tıpkı insanın psikesinin (ruh) gündelik yaşamın en basit noktalarına kadar mevcut olarak durması gibi. En küçük parça, bütünü de kapsar.     

Latin dillerinde kesik, yarık gibi anlamlara gelen Balafre, sanatçının imajlarını kullandığı antik figürün tacındaki izi işaret ettiği gibi; tarihin ve bilinmezin yüzeye taşınmasıyla,  ‘zaman-mekan’ arasındaki kesiğe de referans vermektedir

Tierra Sin Males adlı videosunda Susan Kleinberg, dönmekte olan küreyi bir uyarı panosu ile birleştirerek denge ile dengesizliğin işaretlerini,  hayat ve ölüm arasındaki dengeye bağlamaktadır. Freud’ün hayata dair düşündüğü Eros ve Ölüm arasındaki libidinal gerilimin fiziki bir gerilimle ilişkili olması gibi, dönmekte olan küre mutlak bir denge içindedir.

Susan Kleinberg’in tüm videoları, disiplinler arası olarak çalışmaktadır. Tierra Sin Males ve Kairos adlı videolarda, fizik kuralları, kuantum buluşları, sanat tarihi, antropoloji ve psikanaliz ile birbirlerine eklemlenmektedir. NASA’nın derin alanlardan, antenleri vasıtasıyla ele aldığı sesler bir bakıma zamanın içinde, ‘tam anında bulunmak’ ile aynı anlama gelen Kairos ile birlikte işler. Tierra Sin Males adlı eser ise, derinlerden gelen 1.3 milyar yıla ait olan ses dalgalarından oluşmakta ve fiziki buluşa tarihi bir derinlik vermektedir.  

Susan Kleinberg, çalışmasında en büyükten en küçüğe kadar ruh - madde arasındaki ilişki arasındaki değerlerin tonlarına dokunmaktadır. Her ton bir dengeyi oluşturmasına rağmen, kullandığı soyut imajlar her an bir denge bozukluğunu da çağrıştırır. Louvre Müzesi koleksiyonundaki antik figürün, tarihi olduğu kadar kültürel bir anlamı da vardır. Bir dengenin sağa ve sola veya aşağıya ve yukarıya doğru gidişatında bir trafik işareti panosu nasıl yan yana gelmekteyse; aynı şekilde bir mikroskopla çekilen antik tanrıçaya yapılan fragmanter gönderme de en ufak kısmın en büyük parça haline gelmesine yol açmaktadır.

İmkanları olan bir dünyanın içindeki dengenin kurulmasıyla dengenin bozulması arasındaki diyalektik Kleinberg’in sorunsalına oturur. Susan Kleinberg’in 2017 tarihli Balafre videosunun teorik zemini, Einstein’in yüzyıl önce öngörmüş olduğu ‘yer çekimsel dalgalar’ ile İzafiyet Teorisi’nin kanıtsal temelini bularak 2017’de Nobel Fizik Ödülü’ne layık görülen blim insanları Rainer Weiss, Barry C. Barish ve Kip S. Thorne’un buluşları ile aynıdır. Videosunda yer çekimi dalgalarının zamanına ait olarak işleyen seslere yer veren Kleinberg, 2017 Nobel Ödül törenine davet edilmiştir. Bu sesler, yeryüzünün en duyarlı ölçüsü olan interferometer boyunca gelen evrenin vızıltısıyla alakalıdır. 

Broşür ön yüz için tıklayınız
Broşür arka yüz için tıklayınız